Kim jest Scrum Master?

Scrum Master jest to osoba, która jest odpowiedzialna za promowanie i dbanie o Scruma. Obszar jego działania obejmuje zespół, otoczenie zespołu (czyli klienta i interesariuszy) oraz całą organizację. O ile praca z zespołem wydaje się bardziej oczywista, to pozostałe obszary działania Scrum Mastera – już mniej.

Spis treści

1. Jakie cechy powinien posiadać kandydat na Scrum Mastera?
2. Co robi Scrum Master w pracy?
3. Jak Scrum Master pracuje z organizacją?
4. Scrum Master, czy to praca na cały etat?
5. Jakie są perspektywy zawodu Scrum Mastera?
6. Najczęstsze pytania o Scrum Mastera

W praktyce oznacza to, że jak Twój klient nie rozumie, w jaki sposób pracuje zespół scrumowy, to należy wysłać do niego Scrum Mastera. Podobnie będzie i z organizacją: Wielki i Ważny Szef torpeduje wysiłki zespołu w drodze do zwinności – to już wiesz, czyje jest to zadanie, aby sprawić, że zrozumie jakie korzyści może mieć organizacja ze wdrażania Scruma!

Jak widać na tym przykładzie, zadania Scrum Mastera nie należą do najłatwiejszych i są one przede wszystkim związane z pracą z ludźmi. Aby poradzić sobie w takich sytuacjach, niezbędne jest posiadanie określonych cech.

Jakie cechy powinien posiadać kandydat na Scrum Mastera?

Na naszych szkoleniach używamy takiej humorystycznej definicji Scrum Mastera: idealny kandydat na Scrum Mastera to dziewczyna po 30-stce z dwójką dzieci ?.

Dlaczego? Już tłumaczymy:

• dziewczyna – bo większość z nich ma niezbędną cechę Scrum Mastera – EMPATIĘ,
• po 30-stce – bo posiada już odpowiednie doświadczenie życiowe. Jeżeli ktoś przeżył 30 lat i nadal żyje, no to najprawdopodobniej na bazie swojego doświadczenia życiowego, będzie umieć poradzić sobie z konfliktami i zapanuje nad swoimi emocjami,
• z dwójką dzieci – bo dzieci, to jest taka instytucja, która potrafi w najbardziej poukładanym planie, wygenerować najbardziej nieprzewidywalne sytuacje typu: biegniemy spóźnieni na samolot: „Tato, tato: ja chcę kupę” ?. A chlebem powszednim Scrum Mastera jest ogarnięcie takich nieprzewidywalnych sytuacji.

Jest to oczywiście taka definicja z przymrużeniem oka. Proszę nie traktuj jej tak zero-jedynkowo: znamy i fajnych facetów Scrum Masterów (faceci bez dzieci i przed 30-dziestką też się nadają ?), ale oddaje istotę pracy Scrum Mastera i łatwiej teraz zapamiętać te najważniejsze cechy.

Ale tak na marginesie warto z tej definicji zapamiętać również to, że zespoły deweloperskie od dzieci różni tylko jedna cecha: jest to wysokość kieszonkowego ?.

Scrum Master pracuje przede wszystkim z ludźmi, a jego podstawowe narzędzie pracy to oczy i uszy. Nadzorca i fundamentalista Scrumowy raczej zrazi do stosowania Scruma i osiągnie efekt odwrotny od zamierzonego. Dlatego z książek, jakie polecamy dla początkujących Scrum Masterów, niewiele jest pozycji o samym Scrumie, za to jest wiele książek o pracy z ludźmi i relacjach między nimi.

Co robi Scrum Master w pracy?

Głównym zadaniem Scrum Mastera jest wdrożenie Scruma. I tu warto pamiętać o tym, że Scrum jest frameworkiem, czyli ramami postępowania. Aby zadziałał, należy na tym ramach zbudować metodykę, czyli dostosować je pod konkretny zespół i organizację.

To właśnie Scrum Master dogłębnie rozumiejąc Scruma, a z drugiej strony sposób, w jaki funkcjonuje zespół i firma, jest odpowiedzialny za dostosowanie Scruma. Jest to oczywiście zajęcie wymagające wytrwałości i cierpliwości. Najlepiej sprawdzi się tu podejście małych kroków poprzez wytrwałą pracę z ludźmi i organizacją.

Czemu to jest tak bardzo trudne? Bo trzeba zmienić ludzi! To jak myślą, jak podejmują decyzje, jak się komunikują i to jak współpracują ze sobą. Bardzo trudne, to jakby nic nie powiedzieć. Pewnie znasz to na własnym przykładzie: obiecujesz sobie, że będziesz biegać. No i przez kilka tygodni nawet biegasz, potem jak pada: nie biegasz (bo zmokniesz). Potem jak będzie padać, też nie biegasz (bo możesz zmoknąć). I po kilku tygodniach wracasz do starych nawyków: czyli nie biegasz ?.

A Scrum Master to ktoś, kto sprawi, że zespół zmieni swoje nawyki i że te nawyki utrwala się w zespole.

Bo celem tego wszystkiego jest produktywny zespół. Ale żeby go osiągnąć, zespół musi ze sobą współpracować. A do tego trzeba wprowadzić wiele zmian, rozwiązać wiele problemów i usunąć wiele przeszkód.

I zadanie Scrum Mastera polega na tym, aby z grupy ludzi stworzyć taki zespół, który będzie umieć samodzielnie poradzić sobie z takimi wyzwaniami. W Scrumie nazywa się to samozarządzającym się zespołem i to Scrum Master uczy zespół samozarządzania.

Zauważ, że Scrum Master nie jest szefem zespołu, który wydaje instrukcje i rozkazy. Ale jest bardziej jak Mistrz Joda (dlatego jest ten Master w nazwie ☝️): uczy zespół radzenia sobie z trudnościami. Nie daje gotowych rozwiązań, ale wspiera zespół w ich szukaniu. Czasami oczywiście pomaga usuwać przeszkody (zwłaszcza te, które są poza kontrolą zespołu), ale najważniejsze jest nauczyć zespół, aby sam te przeszkody usuwał.

Wracając do naszego porównania zespołu do dzieci. Scrum Master nie może działać jak nieodpowiedzialny rodzic, który wykonuje wszystko za swoje dzieci. Bo to spowoduje, że dzieciaki nigdy nie staną się samodzielne. To jest wyzwanie, bo aż kusi, aby pójść na skróty, ale jednocześnie ta robota daje bardzo dużą satysfakcję ?.

Jak Scrum Master pracuje z organizacją?

Praca z zespołem nie jest aż tak dużym wyzwaniem, jak praca z organizacją. Często jest to też taki obszar, gdzie sam zespół niewiele może i Scrum Mastera pośle ?.

Dużo firm teraz deklaruje wdrożenie Agile i tak zwany “empowerment zespołów”. Ale często jest to tylko na papierze i Scrum Master musi się nieźle natrudzić, aby wdrożyć zwinne praktyki w życie firmy. Weźmy na przykład taką Transparencję, która jest fundamentem Scruma. Jak to wygląda w praktyce?

Mamy zespół, który nie dowozi tematów. Na dodatek jest zdemotywowany, a organizacja obwinia go o nieefektywność (bo najłatwiej zrzucić na zespół). Scrum Master szuka źródła problemu, bo na tym polega Transparencja: wszyscy zainteresowani powinni mieć dostęp do tego, jak jest naprawdę, aby móc podejmować decyzje na podstawie prawdziwych danych.

I co Scrum Master odkrywa? W tym wypadku okazuje się, że członek zespołu, który ma istotne kompetencje, jest tylko formalnie członkiem zespołu. Większość czasu pracuje dla Ważnego Menadżera nad jego ważnym projektem.

Czy to jest fair obwiniać zespół za niedowożenie tematów? A skoro firma tak robi, to rozumiesz, dlaczego mogą być zdemotywowani? I już wiesz, w którym kierunku masz działać (dlatego zespoły kochają dobrych Scrum Masterów ?).

Ze Scrumem jest trochę jak z wagą po świętach. Widzisz, że pokazuje za dużo i możesz coś z tym zrobić, albo możesz wyrzucić wagę, aby Cię nie denerwowała…

A jeśli Ty jesteś Scrum Masterem, to jesteś tym kimś, kto tę wagę z powrotem przyniesie.

Scrum Master, czy to praca na cały etat?

Albo inaczej: czy Scrum Master może być jednocześnie Scrum Masterem i być zaangażowany w prace zespołu np. jako programista, czy jako tester?

Oczywiście, że można łączyć obie te role w jednej osobie. I wielu firmach tak to funkcjonuje, ale jest jednak kilka niedogodności związanych z taką konfiguracją. Jak się skupisz na robocie, to nie będziesz mieć czasu rozglądnąć się dookoła i przyjrzeć się temu, jak zespół pracuje. Zadania projektowe będą zawsze wygrywały.

Ten brak czasu będzie objawiał się również tym, że ciężko będzie Ci szukać źródeł problemów: raczej będziesz strażakiem, który gasi pożary niż kimś, kto im zapobiega. Jest jeszcze inny aspekt – ten związany z rozwojem. Scrum Master musi się rozwijać w innym kierunku niż ktoś, kto rozwiązuje problemy techniczne.

Tu przyda się trochę inny zestaw kompetencji:

• przede wszystkim Scrum Master doskonale zna Scruma i Agile,
• to również ktoś, kto potrafi uczyć i rozwijać innych. Nie wystarczy być teoretykiem gawędziarzem – trzeba być liderem zmiany!
• Scrum Master lubi ludzi, lubi i umie z nimi pracować, ma doskonałe umiejętności komunikacyjne,
• Scrum Master potrafi zapobiegać i rozwiązywać konflikty,
• Scrum Master to dokonały obserwator rzeczywistości,
• osoba na tym stanowisku, to specjalista od budowania produktywnego zespołu, bo Scrum Master jest odpowiedzialny za efektywność zespołu.

Na tej liście nie ma kompetencji technicznych – to nie jest przeoczenie. Oczywiście dobry Scrum Master musi rozumieć, jak zespół pracuje, ale nie musi umieć programować. Jesteśmy zdania, że kompetencje techniczne mogą być nawet przeszkodą – bo taki techniczny Scrum Master może narzucać swoje rozwiązania zespołowi, a to nie jest jego zakres odpowiedzialności.

Jakie są perspektywy zawodu Scrum Mastera?

I na koniec jeszcze jedna ważna rzecz. Uważamy, że Scrum Master to jest zawód, który będzie coraz bardziej potrzebny na rynku pracy. Dlaczego? Popatrzmy na firmy z branży IT: miesięczne koszty pracy zespołu to są kosmiczne pieniądze. Programiści kosztują dużo, a ich nieefektywna praca jeszcze więcej.

I tu na scenę wchodzi Scrum Master – dobry Scrum Master potrafi swoim działaniem zwiększyć efektywność zespołu. Co praktycznie oznacza, że organizacje będą bardziej rozsądnie gospodarować swoim budżetem. I firmy to doceniają: zarobki Scrum Masterów są naprawdę duże.

I dotyczy to nie tylko branży IT: wszędzie gdzie grupa specjalistów tworzy coś razem, prędzej czy później ktoś, kto będzie pełnił taką funkcję, będzie niezbędny (nawet świetni piłkarze, potrzebują trenera).

Mamy wrażenie, że w skoro jesteś tu na końcu tego artykułu, to lubisz zgłębiać zwinne tematy. Dlatego zapraszamy Cię na naszą grupę mailową dla Scrum Masterów. Co tydzień wyślemy Ci inspirującą porcję materiałów przydatnych dla osób, które zastanawiają się nad taką ścieżką kariery.

Najczęstsze pytania o Scrum Mastera

A na koniec zamieszczamy jeszcze listę najczęstszych pytań o Scrum Mastera. Mamy nadzieję, że ta krótka forma pozwoli Ci na szybkie znalezienie odpowiedzi na Twoje pytania.